Ліна Кастэнка, "Мой першы верш пісаны быў ў акопе..."

Ліна Кастэнка

* * *

Мой першы верш пісаны быў ў акопе,

на той слабой ад выбухаў сцяне,

калі, згубіўшы зоры ў гараскопе,

дзіцячы свет мой гінуў на вайне.

Цякла пажараў вусцішная лава,

стаялі ў шызых кратэрах сады.

І западала наша пераправа

пад шквалам лютым полымя й вады.

Быў белы свет не белы ўжо, а чорны.

Распаленая ноч свяціла дню.

І той акопчык — як падводны човен

у моры дыму, жаху і агню.

То ўжо было не зайчыкам, не воўкам —

крывавы свет, гарэлая зара!

А я буйныя літары асколкам —

пісала, беручы іх з буквара.

Гуляць бы шчэ мне ў хованкі ды ў класы,

на крыллі вокладак у казкі б зноў ляцець.

А я пісала вершы пра фугасы,

а я ва ўпор пабачыла ўжо смерць.

О, бедаў недзіцячых боль той першы,

навек ён раніць сэрца без нажа!

Як немага не выкажаш у вершах,

ці не знямее, выпадкам, душа?!

Душа ў радках — як мора ў перыскопе.

А згадкі — як з былога караблі.

Мой першы верш пісаны быў ў акопе…

Ён друкаваўся проста на зямлі.

© Дзмітро Шчарбіна, беларускі пераклад, 2014.

Уладзімір Сасюра, "Любіце Ўкраіну..."

Уладзімір Сасюра

* * *

Любіце Ўкраіну, як сонца прамень,

як вецер, і травы, і воды…

У шчасця гадзіну і ў радасны дзень,

Любіце ў часіну нягоды.

Любіце Ўкраіну наяве і ў сне,

жывіце сваёю Ўкраінай,

яе хараством, што заўжды ў навізне,

і мовай яе салаўінай.

Між братніх народаў, бы ў садзе буйным,

зіхціць над стагоддзямі кронай…

Любіце Ўкраіну ўсім сэрцам сваім

і працай сваёю штодзённай.

Для нас на Зямлі яна толькі адна,

ва ўсім яна: ў родным штандары,

у яркіх сузор’ях і ў вербах яна,

і ў кожнага сэрца удары,

у красцы, у птушцы, ў электраагнях,

у кожнай спяванцы, у думе,

ва ўсмешках дзятвы, у дзявочых вачах

і ў хвалі Дняпровае шуме…

Як купіна, што не загасне павек,

існуе ў гудках і ў дубровах,

у процьме сцяжынак, лугоў і прасек,

і ў воблаках тых пурпуровых,

у громе гарматным, што зрынуў у прах

прыблуд у зялёных мундзірах,

у вострых штыках, што прабілі нам шлях

да вёсен і светлых, і шчырых.

Юнача! Ты ёй прысвяці кожны ўздых,

і ўсмешку, і ўзлёт свой вышынны…

Не можаш любіць ты народаў другіх,

не любячы палка Ўкраіны!..

Дзяўчына! Як сіняе неба без меж,

любі ты яе штохвіліны.

Каханага ты ад сябе адштурхнеш,

не любячы палка Ўкраіны!..

Любіце ў каханні ці ўстаўшы на бой,

Як спеў ясназоры, як квецце…

Ад сэрца любіце Ўкраіну — і з ёй

Мы вечныя будзем на свеце!

© Дзмітро Шчарбіна, беларускі пераклад, 2014.

Ліна Кастэнка, "Графіня Разумоўская"

Ліна Кастэнка

ГРАФІНЯ РАЗУМОЎСКАЯ

— Ты што, здурнеў? Куды мяне ты ўпёк?

Мне ў Пецярбургу цесна, невыносна.

Мне трэ, каб лес, каб поле, каб ставок,

а тут вось толькі двор — не ўбіць і носа.

Туды не стань, там слова не прамоў,

да тых і тых падлашчвайся, аж сумна!

Малюся я ў царкве да абразоў,

а тут, куды ні глянь, адны парсуны.

І ты набраўся: “сё”, і “то”, і “эта”.

Звянчаўся тут з царыцаю цішком.

Ды ёсць і ў Лемяшах Елізавета —

не з пыхай, як твая, а з ганарком.

У нас дзяўчаты — цяжка не ўлюбіцца,

на тры вярсты чуваць, як хто пяе.

Якая б з іх! А гэтая царыца —

валосся нат на коску не стае.

— Мамаша, годзе!

— Я яму мамаша!

Такі здурнеў ты, сыне, пры двары.

Чужына тут. І мова тут не наша.

Тут сыра. І даймаюць камары.

А тыя балі — нехаць спатыкнешся.

Шаўкі, шыфоны, шлейфы — як шляя.

Сама з сабою ледзьве размінешся, —

Куды ні ткнешся ў люстра — ўсюды я.

Абрыдлі мне “сіі”, і “це”, і “эці”.

Нямашака тут роднае душы.

Ну, ўсё. Бывай. Скажы Елізавеце:

вярнулася графіня ў Лемяшы.

© Дзмітро Шчарбіна, беларускі пераклад, 2014.

Ліна Кастэнка, "Гюго ў старым маяку"

Ліна Кастэнка

ГЮГО Ў СТАРЫМ МАЯКУ

Не верыцца. Ён вырваўся і знік!

Хай там Парыж жыве сабе, як хоча.

Ахоўвае тут цішу вартаўнік,

і мора аб стары маяк плюскоча.

Нікуды не спяшаецца ён тут:

ані ў цянёты славы, ні любові.

Стамлёная душа знайшла свой кут

і зможа ўрэшце выявіцца ў слове!

Бо, так ці сяк, усё-ткі тут маяк.

А у Парыжы неяк і ніяк.

Прыхільнікі, палітыкі, радня —

Усе цябе задурваюць штодня.

А тут хіба што пройдзе нездалёк

караблік нейкі, пасігналіць дзеду.

А за акенцам — мора і пясок,

пясок, пясок, і ні людскога следу.

Вунь невад. Паўзатоплены прычал.

Нішто прытулак для анахарэта.

Ды днямі вартаўнік быў закрычаў:

— Масье Віктор, імчыць сюды карэта!

Ідуць ужо, гукаючы: — Го-го!

Мы ўсё-ткі тут знайшлі цябе, Гюго!

Ну што сказаць?! Зрабіў з сябе пачвару,

хапком сабе намыліўшы паўтвару.

— Ты ім скажы, што нельга да Гюго!

Ён… розум страціў. Ён ужо таго.

І, выставіўшы мыльную шчаку,

прыскаліў вока і сказаў: — Ку-ку!

Ад мызы той шарахнуліся знайды.

Як індыкі, надзьмуліся — і гайда.

І селі. І паехалі — куды ж?

Сенсацыю разносіць у Парыж.

© Дзмітро Шчарбіна, беларускі пераклад, 2014.